Stad van de Zon, Heerhugowaard

De Stad van de Zon is de eerste CO₂-neutrale wijk in Nederland waarin bovendien veel aandacht aan het wijkwater werd besteed. Het grote aandeel wijkwater in de Stad van de Zon (circa 33%) dient als waterberging en voor recreatie. De Stad van de Zon dankt haar naam aan de grote hoeveelheid zonnedaken die voldoende energie opwekken om het hele electriciteitsverbruik van de 1400 woningen af te dekken.

Wetland

De actieve zonne-energie wordt geleverd door het toepassen van 2,45 MW photovoltaïsche (PV) zonnepanelen op de daken van de woningen en de diverse voorzieningen. Dit maakt onderdeel uit van het 5 MW PV-project waarin ook Alkmaar en Langedijk in participeren. Stad van de Zon in Heerhugowaard was met de gerealiseerde 2,45 MW vermogen de grootste partner in het Europese SUN city project. De doelstelling van dit project was om de toepassing van PV zonnepanelen te bevorderen en het behalen van de Europese energiedoelstellingen dichterbij te brengen.

De wijk levert zelf net zoveel energie als er in de wijk verbruikt wordt voor wonen, werken en verkeer. Naast actieve zonne-energie zijn er energiezuinige woningen gerealiseerde en drie windturbines in het recreatiegebied geplaatst. [Stad van de Zon, 2012]

De grote waterplas om het Carré van de wijk heeft zwemwaterkwaliteit en functioneert als recreatieplas en regenwaterbuffer. Er is een gebiedseigen watersysteem gecreëerd dat niet in verbinding staat met het voedselrijke en verontreinigde polderwater van de Heerhugowaard. Het systeem wordt vrijwel alleen gevoed met het relatief schone regenwater afkomstig van de daken in de wijk. Het peil van het gebied van de Stad van de Zon is verhoogd om kwel van verontreinigd water te voorkomen.

Het systeem is zo ontworpen dat het een groot verschil in peilen aankan. ‘s Zomers kan het peil 40 cm zakken ten opzichte van het gemiddelde. In de winter kan het 30 cm hoger zijn dan het gemiddelde van -3,30 m NAP (het gemiddelde peil van de Stad van de Zon is 60 cm hoger dan het gemiddelde polderpeil). Dat de wijk ontworpen is op een dermate grote flexibiliteit met betrekking tot de toegestane peilfluctuatie maakt de wijk voorbereid op de grotere verwachte neerslaghoeveelheden en perioden van droogte ten gevolge van de klimaatverandering.

In uitzonderlijk droge zomers kan het desondanks nodig zijn om water in te laten. Om te voorkomen dat de waterkwaliteit hierdoor verslechtert, is bij de inlaat een waterzuiveringssysteem aangebracht. Het ingelaten water doorloopt daar een defosfateringsvijver.

Het oppervlak van de wijk is verdeeld in drie delen: een deel is gereserveerd voor water, een deel is bebouwd en een deel wordt gebruikt voor natuur en recreatie. In het gebied dat is gereserveerd voor natuur is ook een stromingslabyrint voor de waterzuivering van het gebiedseigen water opgenomen. In het stromingslabyrint met natuurlijke oevers en veel waterplanten wordt het water op een natuurlijke manier gezuiverd.

Hiervoor is aan de zuidkant van de plas een circulatiegemaal geplaatst. Door de vorm van het carré ontstaan er wat dode hoeken in het stromingspatroon. De waterkwaliteit wordt gecontroleerd. Als het water te sterk verontreinigd is, kan het door de zuivering bij de inlaat gepompt worden om de waterkwaliteit te verbeteren.

Doordat de Stad van de Zon op het laagste punt van de polder ligt en over extra veel buffercapaciteit beschikt kan de recreatieplas ook als calamiteitenberging functioneren.

Al het oppervlaktewater inclusief de gegraven stadsgracht zijn bevaarbaar met kano’s en electroboten. Boten aangedreven door fossiele brandstoffen zijn in de Stad van de Zon niet toegestaan. [Pötz et al., 2009]